Bij mijn reserveringsinformatie vraagt KLM of ik €12 extra voor haar CO2 Impact Programme wil betalen. Volgens de vliegmaatschappij kan ik door zijn herbebossing initiatieven of de ontwikkeling van de zogenoemde “duurzame vliegtuigbrandstof” de geschatte 679kg CO2 per passagier compenseren. Ik ben niet onder de indruk van deze greenwashing, maar ik ga toch even rekenen:
In mijn geval is het dus 679kg CO2 vermenigvuldigd met 2, oftewel 1358kg CO2 voor de heen- en terugreis naar mijn moederland Colombia. Eerlijk gezegd moet die 1358kg CO2 nog met 3 vermenigvuldigd zijn; 4074kg CO2 als ik mijn zoon en partner ook meereken, want zij gaan ook mee. Onze baby telt niet mee in de kosten omdat hij op schoot gratis meereist.
4074kg CO2 die honderd jaren in de atmosfeer zou hangen!
Wat mij ongemakkelijk maakt is dat ik toch het vliegtuig pak, terwijl ik het heel goed weet dat vliegen heel slecht voor de planeet is… maar zo simpel is het niet.
In zijn comedy special “Right now (2009)” rekent Amerikaanse comedian Aziz Ansari uit hoeveel keer wij nog onze ouders gaan zien voordat zij sterven. Hij telt 60 keer als wij 3 keer per jaar (feestdagen en belangrijke gebeurtenissen) naar hun toe reizen in een periode van 20 jaar.
Hierdoor moet ik aan mijn eigen situatie denken: Mijn ouders lijken steeds ouder te worden elke keer dat ik in Colombia beland.
Ik reis ongeveer 1 keer in de 2 jaar, dus veel minder vaak dan Ansari, omdat vliegen duur is (maar ook niet duur genoeg). Mijn vader is sterk, maar hij is bijna 80 en heeft een pacemaker. Mijn moeder is jonger, maar zij heeft een slechte heup en zij lijkt aan seniele dementie te lijden. 20 Jaar heb ik waarschijnlijk niet meer met mijn ouders.
Voor mijn eigen rekensom gebruik ik dus een periode van 10 jaar. Het komt erop uit dat, als alles goed gaat, ik mijn ouders nog slechts 5 keer meer zal zien. Dat geldt ook voor mijn kinderen die nog maar 5 keer hun grootouders gaan zien. Dat is heel triest. Het klopt dat ik het staarteinde van de tijd met mijn ouders en Colombiaanse familie beleef.
Gaan mijn kinderen later aan mij aanstoot nemen omdat ik deze 4074kg CO2 in zijn en mijn eigen naam gestookt heb? Deze 4074kg CO2 die honderd jaren in de atmosfeer gaat hangen en der aarde heter en heter maakt? Of gaan ze later hetzelfde doen omdat zij hun Colombiaanse familie niet of weinig kennen. In een steeds hetere planeet gaan ze familie nodig hebben, mensen om op te kunnen rekenen.
De afstand gereisd in dit soort vluchten, gemaakt door een migrant om zijn familie te bezoeken noemen mensen zoals George Monbiot, “love miles”: De afstand die jij moet reizen om je vrienden, partners en gezinsleden, die aan de andere kant van de aarde wonen, te bezoeken. Monbiot schrijft over “morele dissonantie” en ter conclusie verklaart hij: “Maar ik dring er bij u op aan te onthouden dat deze ontberingen slechts een klein deel van de wereldbevolking treffen. De reden dat ze zo hard lijken, is dat dit kleine deel u vrijwel zeker omvat.”
Maar als blanke man denkt hij waarschijnlijk niet na over bijvoorbeeld de duizenden huishoudsters uit Centraal- en Zuid-Amerika die op Amerikaanse kinderen moeten passen, zodat ze geld kunnen verdienen voor de opvoeding van hun eigen kinderen. Hun eigen kinderen die ze meestal jarenlang niet zien. Moeten zij het ook uitrekenen hoe vaak zij hun eigen kinderen mogen zien? Is dat alleen maar een kleine ontbering voor hen? Nee, zo makkelijk is het nooit. Juist het tegenovergestelde.
Er zijn miljoenen mensen, arbeidsmigranten, zoals ik, die ver van thuis wonen om eerlijk (of gewoon om) betaald te kunnen worden voor werk dat westerse mensen in hun eigen landen niet willen of niet kunnen doen. Inclusief witte Nederlandse software engineers en designers die naar Silicon Valley reizen om voor een FAANG bedrijf te kunnen werken. Soms voel ik me net als een banaan of avocado die vrijwillig naar de internationale markt reist. De opbrengst van mijn werk gaat ook de “bottom line” van een multinationaal bedrijf in Nederland mooier maken. En dat is, net als Klimaatverandering, een gevolg van neo-liberale kapitalisme. Misschien heeft Rutger Bregman gelijk: Radicale omslag ziet er niet prettig uit. Als gedaan wordt wat gedaan moet worden, zullen mensen zoals ik hun familie nooit meer zien.
Nee… over die “love” in “love miles” denkt Argentinense zangeres Mercedes Sosa wel anders: “El amor es simple y a las cosas simples, las devora el tiempo” oftewel: De liefde is een simpel ding, en simpele dingen worden door de tijd verslonden. En daarom kerel, ga nu niet weg op zoek naar de terugkeer.
Nu dat ik terug in Nederland ben, hoop ik dat ik de beste keuze heb gemaakt. Een individuele keuze in plaats van systeemverandering. Ik heb mijn ouders, broer en zussen weer gezien. Ze hebben onze baby ontmoet. Mijn zoon is met zijn opa naar de buurtkerk gegaan om de levensgrote kerststal te bekijken. Ik heb samen met mijn vader samen door de “Oude Spaanse Steenpad” gelopen die in de tijden van de kolonie het dorp van Honda met Bogota (op voet, paard of ezel) verbond. Iedereen heeft van de Kerstmis “Novena” genoten. Er werd gezongen, er werd gedanst en er werd gehuild. 4074kg CO2 zijn gestookt. KLM heeft geen belasting op de kerosine betaald.
Ik kan alleen maar hopen dat dit jaar de winter stormen, de hittegolven, de overstromingen en de droogte ons niet zo hard raken. Ik hoop dat voedsel in de toekomst niet te duur wordt. Ik hoop dat het Amazone oerwoud niet in een savanne verandert, dat de gletsjers in Antarctica niet smelten en door de zeespiegelstijging mijn huis niet onder een paar meter zee komt te staan. Maar ik weet het ook dat het alleen over een kwestie van tijd gaat.
JUAN
Foto header: Juan Carlos Ospina Gonzalez